Trong các giao dịch bất động sản, công chứng hợp đồng mua bán nhà là bước bắt buộc nhằm đảm bảo tính pháp lý và quyền lợi cho các bên. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn không biết phí công chứng mua bán nhà được tính như thế nào, ai là người phải nộp và cần chuẩn bị những giấy tờ gì khi thực hiện thủ tục này. Bài viết dưới đây của danangland.org sẽ giúp bạn hiểu rõ toàn bộ quy trình, quy định và chi phí liên quan đến công chứng mua bán nhà theo quy định mới nhất năm 2025.
1. Phí công chứng mua bán nhà là gì?
Phí công chứng mua bán nhà là khoản tiền mà người dân phải nộp cho tổ chức hành nghề công chứng khi thực hiện công chứng hợp đồng, giao dịch mua bán nhà, đất. Đây là loại phí do Nhà nước quy định, nhằm bù đắp chi phí hoạt động của tổ chức công chứng và đảm bảo tính pháp lý cho các hợp đồng, giao dịch dân sự.
Khoản phí này không chỉ giúp đảm bảo tính minh bạch, mà còn bảo vệ quyền lợi của người mua và người bán trong trường hợp xảy ra tranh chấp sau này. Công chứng hợp đồng là bằng chứng pháp lý có giá trị cao nhất để chứng minh quyền sở hữu và chuyển nhượng hợp pháp.
2. Cơ sở pháp lý quy định phí công chứng mua bán nhà
Phí công chứng được quy định tại:
-
Luật Công chứng 2014.
-
Thông tư 257/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí công chứng.
-
Các văn bản hướng dẫn thi hành liên quan đến phí, lệ phí trong hoạt động công chứng do Bộ Tư pháp và UBND các tỉnh ban hành.
Theo đó, phí công chứng mua bán nhà được tính theo giá trị tài sản hoặc giá trị hợp đồng, không tính cố định, nhằm đảm bảo tính công bằng giữa các giao dịch lớn và nhỏ.
3. Ai là người chịu phí công chứng khi mua bán nhà?
Theo quy định, pháp luật không bắt buộc cụ thể bên nào phải chịu phí công chứng, mà hai bên mua và bán có thể tự thỏa thuận.
-
Trường hợp không có thỏa thuận, thông thường bên mua sẽ chịu phí công chứng.
-
Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều giao dịch chia đều chi phí hoặc bên bán chịu nếu muốn khuyến khích giao dịch nhanh hơn.
Điều quan trọng là thỏa thuận này nên được ghi rõ trong hợp đồng để tránh phát sinh tranh chấp sau khi giao dịch hoàn tất.
4. Mức thu phí công chứng mua bán nhà theo quy định mới nhất
Phí công chứng mua bán nhà được xác định theo giá trị tài sản hoặc giá trị hợp đồng mua bán. Mức thu hiện nay áp dụng theo Thông tư 257/2016/TT-BTC, cụ thể như sau:
| Giá trị tài sản hoặc hợp đồng | Mức thu phí công chứng |
|---|---|
| Dưới 50 triệu đồng | 50.000 đồng |
| Từ 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng | 100.000 đồng |
| Từ 100 triệu đồng đến 1 tỷ đồng | 0,1% giá trị tài sản hoặc hợp đồng |
| Từ 1 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng | 1.000.000 đồng + 0,06% phần giá trị vượt 1 tỷ đồng |
| Từ 3 tỷ đồng đến 5 tỷ đồng | 2.200.000 đồng + 0,05% phần giá trị vượt 3 tỷ đồng |
| Từ 5 tỷ đồng đến 10 tỷ đồng | 3.200.000 đồng + 0,04% phần giá trị vượt 5 tỷ đồng |
| Từ 10 tỷ đồng đến 100 tỷ đồng | 5.200.000 đồng + 0,03% phần giá trị vượt 10 tỷ đồng |
| Trên 100 tỷ đồng | 32.200.000 đồng + 0,02% phần giá trị vượt 100 tỷ đồng (tối đa 70 triệu đồng/hợp đồng) |
Ví dụ: Một căn nhà có giá bán 3 tỷ đồng, phí công chứng được tính là 2.200.000 đồng. Nếu căn nhà trị giá 7 tỷ đồng, phí công chứng sẽ là 3.200.000 đồng + (0,04% x 2 tỷ) = 4.000.000 đồng.
5. Cách xác định giá trị tài sản để tính phí công chứng
Giá trị tài sản được dùng để tính phí công chứng không phải lúc nào cũng bằng giá ghi trong hợp đồng. Cơ quan công chứng có thể căn cứ vào:
-
Giá trị ghi trong hợp đồng mua bán (nếu phù hợp với giá thị trường).
-
Bảng giá đất, giá nhà do UBND tỉnh, thành phố ban hành.
-
Giá trị thẩm định độc lập (trong một số trường hợp đặc biệt).
Nếu giá ghi trong hợp đồng thấp hơn nhiều so với giá thị trường hoặc bảng giá đất, tổ chức công chứng có quyền điều chỉnh giá trị hợp đồng để đảm bảo tính trung thực khi tính phí.
6. Các khoản lệ phí khác khi công chứng mua bán nhà
Ngoài phí công chứng chính, người dân có thể phải nộp thêm một số khoản phí khác, gồm:
-
Phí lưu trữ hợp đồng: Từ 20.000 – 40.000 đồng/bản.
-
Phí chứng thực bản sao, sao y: 2.000 – 3.000 đồng/trang tùy địa phương.
-
Phí cấp bản sao hợp đồng công chứng: 5.000 đồng/trang (tối đa 100.000 đồng/bản).
Tất cả các khoản này đều được niêm yết công khai tại tổ chức hành nghề công chứng, đảm bảo minh bạch và thống nhất.
7. Quy trình thực hiện công chứng hợp đồng mua bán nhà
Để thực hiện thủ tục công chứng mua bán nhà, các bên cần chuẩn bị hồ sơ và tuân thủ đúng quy trình sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ công chứng
Hồ sơ bao gồm:
-
Giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD, sổ hộ khẩu của bên mua và bên bán).
-
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (sổ đỏ hoặc sổ hồng).
-
Hợp đồng mua bán nhà (bản dự thảo).
-
Giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân (độc thân, kết hôn hoặc ly hôn).
-
Giấy ủy quyền (nếu có).
Bước 2: Nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng
Hai bên nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng nơi có bất động sản hoặc nơi cư trú của một trong hai bên.
Bước 3: Kiểm tra hồ sơ và thẩm định hợp đồng
Công chứng viên sẽ kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ, xác minh quyền sở hữu, đảm bảo không có tranh chấp, kê biên hoặc thế chấp. Nếu hồ sơ hợp lệ, công chứng viên sẽ tiến hành soạn thảo và xác nhận hợp đồng.
Bước 4: Ký và nộp phí công chứng
Các bên ký hợp đồng trước mặt công chứng viên, sau đó nộp phí công chứng mua bán nhà và các khoản phí liên quan. Văn phòng công chứng trả lại bản chính hợp đồng đã được chứng nhận hợp pháp.
8. Thời gian giải quyết thủ tục công chứng mua bán nhà
Thông thường, thời gian công chứng hợp đồng mua bán nhà diễn ra khá nhanh, chỉ từ 1 đến 2 giờ làm việc nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ.
Trường hợp cần xác minh thêm thông tin hoặc hợp đồng có yếu tố phức tạp (ủy quyền, thừa kế, tài sản chung…), thời gian có thể kéo dài từ 1 đến 3 ngày làm việc.
9. Một số lưu ý khi công chứng hợp đồng mua bán nhà
-
Cần kiểm tra kỹ thông tin về chủ sở hữu, diện tích, tình trạng pháp lý của bất động sản trước khi công chứng.
-
Hợp đồng mua bán phải do công chứng viên trực tiếp chứng nhận, có chữ ký, con dấu của tổ chức hành nghề công chứng.
-
Người tham gia giao dịch phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự; nếu có người ủy quyền thì giấy ủy quyền phải được công chứng hợp pháp.
-
Không nên ký hợp đồng trắng hoặc để trống thông tin khi chưa được công chứng viên xác nhận.
-
Giữ lại ít nhất một bản gốc hợp đồng công chứng để làm căn cứ khi sang tên sổ đỏ.
10. Phân biệt giữa phí công chứng và lệ phí chứng thực
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai loại phí này:
-
Phí công chứng: Do tổ chức hành nghề công chứng thu khi xác nhận hợp đồng, có giá trị pháp lý cao nhất.
-
Lệ phí chứng thực: Do UBND cấp xã, phường hoặc phòng tư pháp thu khi chứng thực chữ ký hoặc bản sao, không thay thế cho công chứng hợp đồng mua bán nhà.
Như vậy, với các giao dịch mua bán nhà đất, công chứng hợp đồng là bắt buộc, còn chứng thực chỉ áp dụng cho các giấy tờ, văn bản hành chính khác.
11. Xử lý khi mất hợp đồng công chứng mua bán nhà
Trường hợp bị mất hợp đồng công chứng, người dân có thể đến tổ chức hành nghề công chứng nơi đã ký kết để xin cấp bản sao hợp đồng. Văn phòng công chứng có trách nhiệm lưu trữ hồ sơ ít nhất 20 năm, nên việc cấp lại bản sao hoàn toàn hợp pháp và dễ dàng.
Kết luận:
Việc hiểu rõ phí công chứng mua bán nhà và quy trình thực hiện là điều cần thiết để đảm bảo giao dịch bất động sản diễn ra an toàn, hợp pháp và minh bạch. Công chứng không chỉ là nghĩa vụ tài chính mà còn là bước bảo vệ quyền lợi của người mua, người bán trước mọi rủi ro pháp lý. Khi thực hiện giao dịch, bạn nên lựa chọn văn phòng công chứng uy tín, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và nắm rõ quy định về mức phí để chủ động trong kế hoạch tài chính. Điều này giúp quá trình mua bán nhà đất trở nên nhanh chóng, hiệu quả và an toàn hơn.
Nguồn tin: Danangland