Thuế phi nông nghiệp là gì? Toàn bộ thông tin cần biết theo quy định mới nhất năm 2025

Khi sở hữu nhà đất hoặc sử dụng đất cho mục đích kinh doanh, bạn sẽ phải thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, trong đó có thuế phi nông nghiệp. Vậy thuế phi nông nghiệp là gì, ai phải nộp, cách tính ra sao và có những trường hợp nào được miễn, giảm? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm, cơ sở pháp lý, cũng như hướng dẫn chi tiết về loại thuế này để thực hiện đúng quy định và tránh vi phạm pháp luật.

1. Thuế phi nông nghiệp là gì?

Thuế phi nông nghiệp (hay còn gọi là thuế sử dụng đất phi nông nghiệp) là khoản tiền mà tổ chức, cá nhân phải nộp cho Nhà nước khi sử dụng các loại đất không thuộc nhóm đất nông nghiệp.

Hiểu đơn giản, đây là loại thuế đánh vào quyền sử dụng đất ở, đất thương mại, dịch vụ, sản xuất kinh doanh, đất xây dựng công trình… – tức những khu đất không dùng cho trồng trọt, chăn nuôi hay lâm nghiệp.

Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp được ban hành theo Luật số 48/2010/QH12, có hiệu lực từ ngày 01/01/2012, thay thế cho Pháp lệnh thuế nhà đất năm 1992.

Việc áp dụng thuế này giúp Nhà nước quản lý đất đai hiệu quả hơn, hạn chế đầu cơ, bỏ hoang đất và tăng nguồn thu ngân sách, phục vụ phát triển hạ tầng và phúc lợi xã hội.

2. Cơ sở pháp lý của thuế phi nông nghiệp

Hiện nay, các quy định về thuế phi nông nghiệp được điều chỉnh bởi:

• Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp số 48/2010/QH12.

• Nghị định 53/2011/NĐ-CP của Chính phủ hướng dẫn chi tiết thi hành Luật.

• Thông tư 153/2011/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định về hồ sơ, kê khai, miễn giảm thuế.

• Các văn bản sửa đổi, bổ sung và bảng giá đất hàng năm do UBND cấp tỉnh ban hành.

Nhờ hệ thống pháp lý rõ ràng, việc quản lý, thu và nộp thuế phi nông nghiệp được triển khai thống nhất trên toàn quốc.

3. Đối tượng phải nộp thuế phi nông nghiệp

Theo quy định của Luật, người nộp thuế phi nông nghiệp là cá nhân, tổ chức, hộ gia đình có quyền sử dụng đất phi nông nghiệp. Cụ thể bao gồm:

• Đất ở tại đô thị và nông thôn (đất xây nhà, căn hộ, biệt thự, chung cư, nhà liền kề…).

• Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp như đất xây nhà xưởng, kho bãi, trung tâm thương mại, khách sạn, văn phòng.

• Đất sử dụng cho mục đích công cộng có thu phí (bãi đỗ xe, sân thể thao, khu vui chơi có thu phí…).

• Đất của tổ chức, cá nhân nước ngoài được Nhà nước giao, thuê hoặc công nhận quyền sử dụng hợp pháp.

Tất cả những trường hợp trên đều phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế phi nông nghiệp hằng năm.

4. Những trường hợp không phải nộp thuế phi nông nghiệp

Không phải tất cả đất phi nông nghiệp đều bị đánh thuế. Theo Điều 3 của Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, có một số trường hợp được miễn nộp thuế, bao gồm:

• Đất được sử dụng cho quốc phòng, an ninh, lợi ích công cộng như đường xá, cầu cống, trường học, bệnh viện.

• Đất di tích lịch sử, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng được công nhận.

• Đất sử dụng cho giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, khoa học không nhằm mục đích kinh doanh.

• Đất chưa sử dụng hoặc đất đang bị Nhà nước thu hồi.

Những quy định này đảm bảo tính công bằng và khuyến khích sử dụng đất cho lợi ích xã hội thay vì lợi nhuận.

5. Căn cứ tính thuế phi nông nghiệp

Để xác định số tiền thuế phi nông nghiệp phải nộp, cơ quan thuế căn cứ vào 3 yếu tố chính sau:

1. Giá tính thuế: Là giá 1m² đất do UBND cấp tỉnh ban hành hằng năm theo bảng giá đất của địa phương.

2. Diện tích đất tính thuế: Là diện tích thực tế của thửa đất mà người sử dụng có quyền hợp pháp.

3. Thuế suất: Là tỷ lệ phần trăm (%) được quy định trong Luật thuế, tính theo từng bậc.

Công thức tính thuế phi nông nghiệp:
Thuế phải nộp = Giá tính thuế x Diện tích đất tính thuế x Thuế suất.

6. Mức thuế suất đất phi nông nghiệp hiện hành

Theo quy định tại Điều 7 Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, mức thuế suất áp dụng theo biểu lũy tiến từng phần như sau:

Ví dụ minh họa:
Một hộ gia đình tại TP.Hà Nội sở hữu 150m² đất ở, trong khi hạn mức được quy định là 120m², giá đất 10 triệu đồng/m².

• 120m² đầu tiên: 120 x 10.000.000 x 0,03% = 360.000 đồng

• 30m² vượt hạn mức: 30 x 10.000.000 x 0,07% = 210.000 đồng
  → Tổng thuế phải nộp là 570.000 đồng/năm.

7. Thời hạn và địa điểm nộp thuế phi nông nghiệp

• Thuế phi nông nghiệp được tính theo năm dương lịch (01/01 – 31/12).

• Thời hạn nộp chậm nhất là ngày 31/12 hàng năm.

• Trường hợp là năm đầu tiên phát sinh nghĩa vụ thuế (mua bán, tặng cho, chuyển nhượng…), người nộp phải kê khai trong 30 ngày kể từ khi nhận quyền sử dụng đất.

Bạn có thể nộp thuế bằng hai cách:

• Trực tiếp tại Chi cục Thuế quận/huyện nơi có đất.

• Nộp trực tuyến qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc ứng dụng ngân hàng điện tử.

8. Hồ sơ và quy trình kê khai thuế phi nông nghiệp

Để kê khai và nộp thuế đúng quy định, bạn cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ gồm:

• Tờ khai thuế sử dụng đất phi nông nghiệp (Mẫu số 01/TSDPNN).

• Bản sao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).

• CMND/CCCD của người nộp thuế.

• Giấy tờ chứng minh thuộc diện miễn, giảm thuế (nếu có).

Quy trình thực hiện:

1. Nộp hồ sơ tại Chi cục Thuế hoặc trực tuyến.

2. Cơ quan thuế kiểm tra, xác định số thuế phải nộp.

3. Nhận thông báo và thực hiện nghĩa vụ nộp thuế.

Sau khi hoàn thành, bạn cần lưu giữ chứng từ nộp thuế để phục vụ các giao dịch liên quan như sang tên, chuyển nhượng, cấp đổi sổ đỏ.

9. Các trường hợp được miễn và giảm thuế phi nông nghiệp

Để hỗ trợ người dân và đảm bảo an sinh xã hội, Nhà nước quy định một số chính sách miễn, giảm thuế như sau:

Miễn thuế:

• Người có công với cách mạng, thương binh, liệt sĩ, Bà mẹ Việt Nam anh hùng.

• Hộ nghèo, hộ dân sinh sống tại vùng đặc biệt khó khăn, hải đảo, biên giới.

• Đất sử dụng để xây dựng nhà tình nghĩa, nhà ở xã hội.

• Đất của cơ sở tôn giáo, cơ sở công cộng không thu phí.

Giảm thuế:

• Giảm 50% thuế cho hộ cận nghèo, người có thu nhập thấp.

• Giảm 25% thuế cho tổ chức, cá nhân sử dụng đất đúng quy hoạch và hiệu quả cao.

Để được hưởng ưu đãi, người nộp cần nộp hồ sơ đề nghị miễn giảm kèm giấy tờ chứng minh đến cơ quan thuế.

10. Xử phạt khi chậm nộp hoặc trốn thuế phi nông nghiệp

Theo Luật Quản lý thuế 2019, nếu người sử dụng đất không nộp thuế đúng hạn, sẽ bị xử lý như sau:

• Phạt chậm nộp: 0,03%/ngày tính trên số tiền thuế còn thiếu.

• Phạt hành chính: từ 2 đến 25 triệu đồng tùy mức độ.

• Truy thu toàn bộ số tiền nợ kèm tiền phạt lũy tiến.

• Tạm dừng các giao dịch về quyền sử dụng đất cho đến khi hoàn tất nghĩa vụ thuế.

Do đó, việc nộp thuế đúng thời hạn không chỉ là tuân thủ pháp luật mà còn giúp người sử dụng đất tránh rắc rối pháp lý khi sang tên, thế chấp hoặc chuyển nhượng.

11. Vai trò của thuế phi nông nghiệp đối với xã hội

Thuế phi nông nghiệp không chỉ là nguồn thu cho ngân sách mà còn mang nhiều ý nghĩa thiết thực:

• Tăng nguồn lực tài chính cho Nhà nước trong việc phát triển hạ tầng, giáo dục, y tế, phúc lợi.

• Hạn chế đầu cơ đất đai, sử dụng đất hoang hóa, tạo động lực cho phát triển đô thị bền vững.

• Đảm bảo công bằng xã hội, người có nhiều tài sản hoặc giá trị đất lớn phải đóng góp tương ứng.

• Minh bạch hóa quản lý đất đai, giảm tiêu cực trong lĩnh vực bất động sản.

12. Câu hỏi thường gặp về thuế phi nông nghiệp

1. Thuế phi nông nghiệp có giống thuế nhà đất không?
Không. Thuế phi nông nghiệp là loại thuế chỉ đánh vào quyền sử dụng đất, không bao gồm giá trị của nhà hoặc công trình trên đất.

2. Tôi có thể nộp thuế phi nông nghiệp cho nhiều năm cùng lúc không?
Có. Theo quy định, người sử dụng đất có thể nộp trước tối đa 5 năm, giúp tiết kiệm thời gian và tránh bị phạt chậm nộp.

3. Nếu chuyển nhượng đất giữa năm, ai là người nộp thuế?
Cả hai bên sẽ chia sẻ nghĩa vụ thuế theo thời gian sử dụng đất thực tế: bên bán nộp phần đầu năm, bên mua nộp phần sau khi nhận chuyển nhượng.

13. Kết luận

Qua bài viết, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ thuế phi nông nghiệp là gì, ai phải nộp và cách tính như thế nào. Đây là loại thuế quan trọng, vừa mang ý nghĩa kinh tế, vừa góp phần vào công tác quản lý đất đai minh bạch, hiệu quả.

Thực hiện nghĩa vụ nộp thuế phi nông nghiệp đúng quy định không chỉ thể hiện ý thức công dân mà còn giúp bạn tránh được các rủi ro pháp lý khi thực hiện các thủ tục về nhà đất.

Hãy thường xuyên cập nhật quy định mới nhất để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của mình và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Nguồn tin: Danangland