Trong các giao dịch và quan hệ sử dụng đất đai, mâu thuẫn hoặc tranh chấp là điều khó tránh khỏi, đặc biệt khi quyền lợi giữa các bên không được đảm bảo hoặc giấy tờ pháp lý không rõ ràng. Khi các biện pháp hòa giải tại địa phương không đạt kết quả, người dân có quyền gửi tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai đến Tòa án có thẩm quyền để được giải quyết theo quy định pháp luật. Bài viết dưới đây của danangland.org sẽ giúp bạn hiểu rõ khái niệm, cấu trúc, cách viết và trình tự nộp tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai đúng quy định, giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình một cách hiệu quả.
1. Tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai là gì?
Tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai là văn bản do cá nhân, tổ chức, hộ gia đình lập ra để yêu cầu Tòa án có thẩm quyền giải quyết khi có tranh chấp liên quan đến quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc các quyền, nghĩa vụ phát sinh từ quan hệ đất đai.
Tờ đơn này là cơ sở pháp lý đầu tiên để Tòa án xem xét thụ lý vụ án dân sự về đất đai, vì vậy người viết cần trình bày rõ ràng, đầy đủ và đúng quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự.
2. Căn cứ pháp lý về việc nộp tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai
Việc nộp và giải quyết tranh chấp đất đai bằng tờ đơn khởi kiện được quy định trong các văn bản pháp luật sau:
-
Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 (Điều 186 đến Điều 189).
-
Luật Đất đai năm 2013 (Điều 202, 203).
-
Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án.
Như vậy, trước khi gửi tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai, người khởi kiện cần đảm bảo tranh chấp đã được hòa giải tại UBND cấp xã nhưng không thành, đây là điều kiện bắt buộc để Tòa án thụ lý vụ án.
3. Khi nào cần làm tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai
Tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai được sử dụng trong các trường hợp sau:
-
Tranh chấp về ranh giới, diện tích, quyền sử dụng đất giữa các hộ gia đình, cá nhân.
-
Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thừa kế, thế chấp quyền sử dụng đất.
-
Tranh chấp liên quan đến tài sản gắn liền với đất như nhà ở, công trình, cây trồng lâu năm.
-
Tranh chấp do lấn chiếm, sử dụng sai mục đích hoặc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất bị cấp sai.
Trong mọi trường hợp, nếu không thể hòa giải hoặc bị xâm phạm quyền lợi hợp pháp, người dân có quyền lập tờ đơn khởi kiện để yêu cầu Tòa án can thiệp.
4. Thẩm quyền giải quyết tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất tranh chấp sẽ là cơ quan có thẩm quyền thụ lý vụ án. Tuy nhiên, nếu vụ việc có yếu tố nước ngoài hoặc đương sự ở nhiều tỉnh, thành phố khác nhau, thì thẩm quyền sẽ thuộc về Tòa án nhân dân cấp tỉnh.
5. Nội dung bắt buộc trong tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai
Một tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai hợp lệ cần đảm bảo các nội dung sau:
-
Quốc hiệu, tiêu ngữ “Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam – Độc lập – Tự do – Hạnh phúc”.
-
Tên Tòa án có thẩm quyền nhận đơn.
-
Thông tin người khởi kiện: họ tên, năm sinh, địa chỉ thường trú, số CMND/CCCD, số điện thoại liên hệ.
-
Thông tin người bị kiện: họ tên, địa chỉ, quan hệ với người khởi kiện (hàng xóm, người mua bán, người thừa kế…).
-
Nội dung khởi kiện: mô tả cụ thể nguyên nhân, diễn biến và yêu cầu Tòa án giải quyết.
-
Căn cứ pháp lý hoặc chứng cứ kèm theo: sổ đỏ, giấy chuyển nhượng, biên bản hòa giải, bản đồ địa chính…
-
Cam kết của người khởi kiện về tính trung thực của nội dung đơn.
-
Chữ ký hoặc điểm chỉ của người khởi kiện.
6. Hướng dẫn cách viết tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai chuẩn mẫu
Dưới đây là hướng dẫn cụ thể cách viết từng phần trong tờ đơn khởi kiện:
-
Phần mở đầu: Ghi rõ quốc hiệu và tiêu ngữ, căn giữa trang giấy.
-
Phần kính gửi: Ghi “Kính gửi: Tòa án nhân dân huyện/quận… (nơi có đất tranh chấp)”.
-
Phần thông tin các bên: Ghi rõ ràng, chính xác tên, địa chỉ của người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan (nếu có).
-
Phần nội dung khởi kiện:
-
Nêu rõ nguồn gốc, quá trình sử dụng thửa đất, tài sản tranh chấp.
-
Diễn biến vụ việc: thời điểm phát sinh tranh chấp, quá trình hòa giải tại UBND xã, các hành vi xâm phạm quyền lợi.
-
Yêu cầu Tòa án giải quyết: xác định quyền sử dụng đất thuộc về ai, buộc bên kia trả lại đất hoặc tài sản gắn liền với đất.
-
-
Phần chứng cứ kèm theo: Liệt kê toàn bộ giấy tờ chứng minh quyền lợi của mình như sổ đỏ, giấy mua bán, biên bản hòa giải, hình ảnh hiện trạng đất.
-
Phần cam kết: Người khởi kiện cam đoan nội dung đơn đúng sự thật và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
-
Phần ký tên: Người khởi kiện ký, ghi rõ họ tên và ngày tháng năm lập đơn.
7. Mẫu tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai tham khảo
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
…, ngày … tháng … năm …
ĐƠN KHỞI KIỆN TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI
Kính gửi: Tòa án nhân dân huyện/quận … (nơi có đất tranh chấp)
Tôi tên là: ………………………………. Năm sinh: ………………
CMND/CCCD số: …………………… Ngày cấp: ………………… Nơi cấp: …………………
Địa chỉ thường trú: ……………………………………………………………………………
Là người khởi kiện trong vụ án tranh chấp đất đai với:
Ông/Bà: ………………………………. Năm sinh: ………………
Địa chỉ: ……………………………………………………………………………
Nội dung khởi kiện:
Tôi là người sử dụng hợp pháp thửa đất số …, tờ bản đồ số … tại địa chỉ … đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số … ngày … tháng … năm …. Tuy nhiên, từ ngày …, ông/bà … đã có hành vi … (mô tả hành vi lấn chiếm, tranh chấp, cản trở sử dụng đất…).
Chúng tôi đã tiến hành hòa giải tại UBND xã … vào ngày … nhưng không đạt kết quả.
Nay tôi làm đơn này kính đề nghị Tòa án nhân dân … xem xét và giải quyết:
-
Công nhận quyền sử dụng hợp pháp của tôi đối với thửa đất nói trên.
-
Buộc ông/bà … chấm dứt hành vi lấn chiếm và trả lại phần diện tích đất thuộc quyền sử dụng của tôi.
Tôi gửi kèm theo các tài liệu chứng cứ:
-
Bản sao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
-
Biên bản hòa giải tại UBND xã.
-
Hình ảnh hiện trạng đất.
-
Các giấy tờ liên quan khác.
Tôi cam đoan những nội dung trình bày trên là đúng sự thật và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Người làm đơn
(Ký và ghi rõ họ tên)
8. Hồ sơ khởi kiện tranh chấp đất đai cần chuẩn bị
Khi nộp tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai, người khởi kiện cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ sau:
-
Tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai (bản chính, có chữ ký).
-
Bản sao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nếu có).
-
Biên bản hòa giải tại UBND xã hoặc phường.
-
Giấy tờ tùy thân của người khởi kiện (CMND/CCCD, hộ khẩu).
-
Tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp (hợp đồng chuyển nhượng, giấy tặng cho, di chúc…).
-
Các chứng cứ khác có liên quan như ảnh chụp, video, bản đồ, nhân chứng.
9. Trình tự, thủ tục nộp tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai
Bước 1: Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ khởi kiện.
Bước 2: Nộp tờ đơn và hồ sơ tại bộ phận tiếp nhận của Tòa án có thẩm quyền hoặc gửi qua đường bưu điện.
Bước 3: Tòa án xem xét tính hợp lệ của đơn trong vòng 8 ngày. Nếu đủ điều kiện, Tòa sẽ ra thông báo nộp tạm ứng án phí.
Bước 4: Người khởi kiện nộp tạm ứng án phí tại cơ quan thi hành án và nộp lại biên lai cho Tòa án.
Bước 5: Tòa án thụ lý vụ án và tiến hành giải quyết theo quy trình tố tụng dân sự.
10. Thời hạn giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án
Theo quy định, thời hạn giải quyết vụ án tranh chấp đất đai thông thường là 4 đến 6 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án, tuy nhiên có thể kéo dài nếu vụ việc phức tạp hoặc cần giám định, định giá tài sản.
11. Một số lưu ý quan trọng khi viết tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai
-
Ghi rõ ràng, mạch lạc, tránh viết tắt hoặc thiếu thông tin.
-
Nội dung khởi kiện cần ngắn gọn, tập trung vào vấn đề tranh chấp và yêu cầu Tòa án.
-
Không nên nêu các yếu tố cảm tính hoặc dùng ngôn ngữ xúc phạm đối phương.
-
Chuẩn bị đầy đủ chứng cứ kèm theo để Tòa án có cơ sở xem xét.
-
Giữ lại một bản sao đơn khởi kiện để đối chiếu trong quá trình giải quyết.
12. Lệ phí nộp tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai
Mức án phí, lệ phí khởi kiện được tính theo quy định tại Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14:
-
Nếu tranh chấp không có giá ngạch (như ranh giới, quyền sử dụng), lệ phí khoảng 300.000 đồng.
-
Nếu tranh chấp có giá trị tài sản cụ thể, án phí tính theo tỷ lệ phần trăm giá trị đất tranh chấp.
Kết luận:
Tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người sử dụng đất. Việc hiểu rõ cách viết, chuẩn bị hồ sơ và nộp đúng quy định sẽ giúp tiết kiệm thời gian, tránh bị trả lại đơn hoặc kéo dài quá trình xét xử. Hy vọng bài viết trên của danangland.org đã giúp bạn nắm rõ quy trình, cấu trúc và các lưu ý cần thiết để lập tờ đơn khởi kiện tranh chấp đất đai đúng pháp luật, đảm bảo quyền lợi chính đáng của mình.
Nguồn tin: Danangland